25 februari 2025
Kralendijk – Inzetten op een Akkoord tussen CD en Rijksoverheid over structurele maatregelen om sociale situatie en economie duurzaam te verbeteren
De Centraal Dialoog (CD) heeft in haar eerste vergadering onder andere het jaarverslag van 2024 vastgesteld. Verder zijn de plannen voor 2025 besproken.
In 2024 zijn de uitkeringen en het minimumloon fors verhoogd1. Dit traject is in 2021 in gang gezet met het Akkoord van Kralendijk, toen op initiatief van de werkgevers een voorstel gedaan werd om in termijnen het minimumloon te verhogen. Dit heeft geleid tot een verhoging van de inkomens van veel inwoners van Bonaire.
De CD maakt zich zorgen over de ontwikkeling van de kosten van levensonderhoud. Het aflopen van subsidies op het vastrecht van elektriciteit dreigt een groot deel van de inkomensverhoging teniet te doen. Dit creëert inflatiedruk, waardoor nieuwe loonsverhogingen nodig kunnen zijn, wat op zijn beurt bedrijven verder onder druk zet.
De CD ziet een belangrijk knelpunt in het gebrek aan samenhangend en structureel beleid vanuit de Rijksoverheid. Elk ministerie heeft een eigen verantwoordelijkheid, maar er is onvoldoende coördinatie en afstemming over de impact van maatregelen op de bevolking en economie van Bonaire. Veel maatregelen zijn ad hoc, incidenteel en generiek. Zonder betrouwbare data blijft het bovendien lastig om de effecten goed te monitoren en te evalueren.
De CD streeft ernaar in 2025 een nieuw Akkoord van Kralendijk af te sluiten, ditmaal met actieve betrokkenheid en commitment van verschillende ministeries. Alleen door samenhangende maatregelen kan de sociale situatie van de inwoners van Bonaire én de economische positie van het eiland duurzaam verbeterd worden.
Ondertussen werkt de CD aan het verbeteren van de informatiepositie door verschillende onderzoeken uit te zetten naar data over de verschillende soorten ondernemingen op Bonaire en het opstellen van een economisch model om de impact van bijvoorbeeld een verhoging van het minimumloon door te kunnen rekenen.
Tot slot maakt de CD zich zorgen over de naleving van de loonsverhogingen in de praktijk. Er zijn signalen dat niet alle werknemers het verhoogde minimumloon daadwerkelijk ontvangen. Sommigen krijgen niet op tijd uitbetaald of moeten extra uren werken zonder daarvoor betaald te worden. Voor bepaalde bedrijven die met langetermijncontracten werken voor hun diensten, is het lastig om de loonstijging in hun tarieven door te berekenen. Hoewel sommige kleine bedrijven door de hogere salariskosten financieel in de knel kunnen komen, lijkt er ook sprake te zijn uitbuiting in bepaalde gevallen. Dit onderstreept de noodzaak om zowel werknemers als werkgevers beter te ondersteunen en de arbeidsinspectie verder te versterken.
Een relatief eenvoudige controle op bijvoorbeeld het contract, de loonstrook of de uitbetaling, zou met een laagdrempelig juridisch loket aangepakt kunnen worden. Het is teleurstellend dat het juridisch loket nog steeds niet is gerealiseerd, ondanks toezeggingen en inspanningen van het ministerie van J&V.
De CD zal zich ook in 2025 verder blijven inspannen om op te komen voor de bedrijven en bewoners van Bonaire.
Inlichtingen: Mervyn Stegers (vice-voorzitter CD), (+599 7866812, mkm.stegers@famstegers.nl)
De Centraal Dialoog Bonaire is een lokale overlegtafel waarin deelnemen het openbaar lichaam, vakbonden, vertegenwoordigers van werkgevers en Kamer van Koophandel. Partijen beogen met de Centraal Dialoog door consensus bij te dragen aan een sociaal, economisch en ecologisch duurzaam Bonaire.
___________
1 Het WML was in 2020 $950 en is per 1-1–2025 $1.785 per maand.